امروز:جمعه, ۲۱ اردیبهشت
تاریخ انتشار:2023-08-12

انقراض «سلطان جنگل» در ایران

زیستگاه شیر ایرانی تا حدود ۱۵۰ سال گذشته پراکندگی وسیعی از دزفول، مسجد سلیمان، شوش، رامهرمز تا بوشهر، کازرون و دشت ارژن و کام فیروز فارس را در بر می‌گرفت.

در حالیکه بسیاری تصور می کنند شیرهای ایرانی به طور کلی از حیات وحش منقرض شده‌اند اما بنابر اظهارات مدیر باغ وحش ارم ، حدود ۶۷۴ قلاده شیر ایرانی در حیات وحش باقی مانده که البته تمامی آن‌ها در پارک ملی جنگل “گیر” واقع در ایالت گجرات هند زندگی می‌کنند این در حالیست که پس از گذشت ۸۰ سال آزادی انقراض شیر ایرانی در زیستگاه‌های ایران، یک جفت شیر نر و ماده ایرانی از انگلستان و ایرلند وارد باغ‌وحش ارم شدند.

(۱۰ اوت) ۱۹ مرداد «روز جهانی شیر» نامگذاری شده است که نه تنها در ایران بلکه در اکثر نقاط کشور به عنوان سلطان جنگل شناخته می‌شود؛ گونه‌ای که نسل آن در ایران حدود یک قرن پیش به دلیل شکار و تخریب زیستگاه منقرض شد.

شیر ایرانی، هندی یا شیر آسیایی همگی از یک گونه هستند و همگی آن‌ها با نام علمی Panthera leo leo شناخته می‌شوند. این نام علمی در سال ۲۰۱۷ برای شیر ایرانی انتخاب شد و برای سال‌ها این گونه با عنوان پانترا لئو پرشیا شناخته می‌شد.

علت تغییر نام علمی شیر ایرانی به دلیل شباهت بالای این گونه شیر با شیر بربری بوده است که به‌طور کامل در قرن ۲۰ منقرض شد.

مدیر باغ وحش ارم درباره تفاوت شیرهای ایرانی در مقایسه با شیرهای آفریقایی که کمی کوچکتر هستند.
یک شیر ایرانی نر بالغ، بین ۱۶۰ تا ۱۹۰ کیلوگرم و یک شیر ماده بالغ بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم وزن دارد. یکی از مهمترین ویژگی‌های ظاهری شیرهای ایرانی نسبت به شیرهای آفریقایی، پوست آویزانی است که در شکم آن‌ها دیده می شود و این مورد در شیرهای آفریقایی بسیار نادر است.

شیرهای ایرانی نسبت به شیرهای آفریقایی پرخاشگری کمتری دارند. همچنین شیرهای نر ایرانی یال کم پشت‌تری در بالای سر دارند که بدین ترتیب می‌توان به آسانی‌گوش‌هایشان را مشاهده کرد،
ارزشمندی زیاد شیر ایرانی در میان ایرانیان باستان در فرهنگ عامه ادبیات و هنر ایران نماد و نمودی چشمگیر داشته است و از این رو در بسیاری از نگاره‌ها و نوشته‌ها از شیر به عنوان نماد قدرت، دلیری و نور یاد شده است.

یک باور اشتباه که درباره شیرهای ایرانی وجود دارد این است که بسیاری فکر می‌کنند آن‌ها به طور کلی از حیات وحش منقرض شده‌اند اما در واقع شیرهای ایرانی حدود ۱ قرن پیش به دلایلی چون شکار  و همچنین تخریب زیستگاه، سمی نمودن لاشه جانوران شکار شده و کم شدن طعمه‌هایی مانند گوزن زرد، دیگر در حیات وحش ایران وجود ندارند.

زیستگاه شیر ایرانی تا حدود ۱۵۰ سال گذشته پراکندگی وسیعی از دزفول، مسجد سلیمان، شوش، رامهرمز تا بوشهر، کازرون و دشت ارژن و کام فیروز فارس را در بر می‌گرفت. در حال حاضر حدود ۶۷۴ قلاده شیر ایرانی در حیات وحش باقی مانده که تمامی آن‌ها در پارک ملی جنگل گیر واقع در ایالت گجرات هند زندگی می‌کنند و گفته می‌شود نرخ رشد جمعیت آن‌ها صعودی و مثبت بوده است.

پس از گذشت ۸۰ سال از انقراض شیر ایرانی در زیستگاه‌های ایران، در اردیبهشت و خرداد ماه ۱۳۹۸ ، یک جفت شیر نر و ماده ایرانی با توافق میان باغ وحش ارم و اتحادیه باغ وحش‌ها و آکواریوم‌های اروپا EAZA به ایران بازگشتند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *